Alma Lama.
Kryetare e SPA Tiranë.
Gratë dhe vajzat gradualisht që nga vitet e më hershme e deri në ditët e sotme kanë luftuar për të drejtat e tyre, për përfshijen në të drejtën për të jetuar pa dhunë, skllavëri dhe diskriminim; të arsimohen; të posedojnë pronën e tyre;të drejtën për te votuar; dhe për të fituar një pagë të drejtë dhe të barabartë. Falë këtij angazhimi të madh gruaja zë një rol shumë të rëndësishëm në ditët e sotme në shoqëri. Me gjithë përpjekjet për fuqizimin e femrës në vendimmarrje, kjo ende mbetet ndër sfidat kryesore me të cilat ballafaqohet shoqëria.
“Çdo grua që kupton problemet e mbarëvajtjes së një shtëpie është shumë më afër kuptimit të problemeve të mbarëvajtjes së një vendi.” ( Margaret Thatcher)
Kuptimi ynë për lidershipin është zhvendosur nga modeli me ne qendër burrin në një model “të shumanshëm” më të përshtatshëm për globalizimin dhe epokën digjitale. Në ditët e sotme, lidershipi mund të vijë në shumë forma. Çdo grua është një lidere në rolin e saj, pavarësisht nga titulli apo përgjegjësitë që ka.
Çfarë lloj lidershipi na nevojitet sot?
Së pari, ne nuk duhet të mësohemi me të pakëndshmen, duhet të pranojmë ndryshimin e vazhdueshëm dhe të mos biem pre e paqëndrueshmërisë, pasigurisë, kompleksitetit dhe paqartësisë. Kjo do të thotë të veprosh në përputhje me rrethanat. Ne duhet të njohim, shijojmë dhe festojmë arritjet tona të përditshme. Gjithashtu të menaxhojmë mirëqenien tonë dhe të ndërtojmë elasticitetin duke u kujdesur për veten dhe kolegët tanë.
Së dyti, ne duhet të artikulojmë qëllimet tona të përbashkëta me zë të lartë dhe rregullisht. Ne duhet të këmbëngulim për një udhëheqje bashkëpunuese dhe gjithëpërfshirëse. Ne duhet të njohim dhe mbështesim ndërvarësinë tonë dhe të angazhohemi për suksesin e njëri- tjetrit.
Së treti, Ne nuk duhet të ndjehemi të pafuqishëm. Ne jemi të organizuar dhe duhet të përgatitemi, planifikojmë dhe grafikojmë progresin në përputhje me rrethanat. Kjo kërkon kohë cilësore të udhëheqjes. Dhe ky lloj lidershipi ushqen zhvillimin e vetes dhe të të tjerëve. Ajo përcakton drejtimin dhe lëviz nëpër dhe me njerëzit, jo mbi ta.
Krahas dhe ndërthurur me këtë ndryshim në modelet e lidershipit, ndryshimi social nënkupton më shumë diversitet në udhëheqje. Dhe kjo është pika që dua të theksoj sot. Gratë kanë qenë faktori kryesor në këtë ndryshim. Ne u detyrohemi shumë grave që kanë për aktivizimin e tyre novator, udhëheqjen e tyre dhe, thjesht, guximin dhe këmbënguljen e tyre. Ka gra (megjithëse, le ta pranojmë, jo aq sa duhet) që kanë arritur majat e profesioneve të tyre. Ne duhet të jemi të vetëdijshëm për format e shumta të diskriminimit. Ne duhet të njohim realitetin social të identiteteve të ndryshme që mishërojnë gratë dhe të trajtojmë elementët e shumtë të pabarazisë së grave, nëse duam t’i shohim gratë të lulëzojnë në të gjitha fushat, duke përfshirë edhe udhëheqjen.
Gjëja e fundit që dua të bëj është t’ju jap disa pika të shkurtra referencë.
Dua të parashtroj tre cilësi që mendoj se u duhen udhëheqësve në epokën që jetojmë dhe tre gjëra që të gjithë ju mund të bëni sot për të inkurajuar dhe mbështetur pjesëmarrjen e grave në drejtim.
E para nga cilësitë është këmbëngulja diçka që është ndoshta veçanërisht por jo ekskluzivisht e rëndësishme për gratë lidere përballë stereotipave gjinore dhe paragjykimeve. Duhet guxim dhe këmbëngulje për të vazhduar rrugën.
Një cilësi tjetër e rëndësishme e udhëheqjes është thjeshtësia. Thjeshtësia është thelbësore nëse duam të mbetemi të hapur për të mësuar, për ide të reja dhe për të praktikuar udhëheqje kolektive dhe bashkëpunuese në ndjekjen e rezultateve dhe jo të objektivave të thjeshtë.
Cilësia e tretë që do të veçoja është kurioziteti. Praktikimi i thjeshtësisë dhe të qenit i vetëdijshëm për pasigurinë, krijon terrenin për çiltërsi, të mësuar dhe kuriozitet. Jini pafundësisht kurioz për atë që qëndron përtej, për atë që mund të ndodhë tjetër, për atë që shihni dhe dëgjoni ku tjetër mund të rezonojë apo zbatohet? Kurioziteti juaj ndihmon të kuptoni pikëpamjet dhe përvojën e të tjerëve, ju ndihmon të zhvilloni veten dhe shkathtësinë tuaj, dhe për këtë arsye të parashikoni dhe përshtateni me ritmin e shpejtë të ndryshimit.
Këto 3 atribute, këmbëngulja, thjeshtësia dhe kurioziteti funksionojnë në harmoni me njëra- tjetrën. Këmbëngulja ju mban përpara kur ecuria bëhet e vështirë. Thjeshtësia shërben si një pritës edukues për kuriozitetin.
Unë gjithashtu dua t’ju sugjeroj tre gjëra specifike dhe të thjeshta që ne të gjithë mund të bëjmë duke filluar nga sot për të inkurajuar dhe mbështetur gratë.
- Sfidoni paragjykimet tuaja të pavetëdijshme dhe të të tjerëve.
- Mentorim joformal ose formal për të mbështetur gratë me potencial.
- Bashkimin dhe krijimin e njw rrjeti promovoni dedikuar grave.
Dhe nëse gjithçka tjetër dështon, dhe në ditët e këqija, mund t’i drejtohemi këshillës së Elizabeth Taylor – “Hidhni vetes një pije, vendosni pak buzëkuq dhe shijoje…”